اندازه‌گیری فلزات سنگین
فلزات سنگین در خون می‌توانند به دلایل مختلفی مانند تماس با مواد شیمیایی صنعتی، استفاده از برخی داروها ، مصرف برخی غذاها و نوشیدنی‌ها به میزان بالایی در خون موجود باشند. فلزات سنگین در اکثر موارد از طریق پوست، استنشاق و بلع وارد بدن می‌گردند. سمیت زمانی رخ می‌دهد که فلزات عناصر ضروری را در بدن تحت تأثیر قرار داده و منجر به اختلال بر عملکرد طبیعی اندام‌های مختلف بدن می‌شوند. این فلزات می‌توانند به دلایل مختلفی مانند بیماری‌های قلبی، عروقی، آسیب‌های عصبی و حتی سرطان باعث بروز مشکلاتی شوند. برخی از فلزات خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند و برخی می‌توانند در تولید گلبول‌های قرمز و سفید بدن اختلال ایجاد کنند. بسیاری از فلزات سنگین توانایی انتقال از مادر به جنین (خطر سقط) را داشته و برخی دیگر نیز می‌توانند از شیر مادر به نوزاد منتقل شوند.طیف وسیعی از علائم و نشانه‌ها ممکن است در مسمومیت حاد با فلزات از جمله سردرد، تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکم، افت فشار خون، تب، همولیز و حتی تشنج دیده شود. قرار گرفتن در معرض مقادیر و انواع یکسان فلزات منجر به اثرات مشابه در افراد مختلف نمی‌شود، زیرا افراد با سرعت‌های متفاوتی فلزات را جذب می‌کنند. افرادی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای می‌باشند، نسبت به سایرین در معرض خطرات بیشتری هستند. ضمناً، اشخاصی که ممکن است در محل کار در معرض این فلزات قرار گیرند، باید به صورت دوره‌ای تحت نظر قرارگرفته، و اقدامات ایمنی را رعایت نمایند. برای مثال، کادمیوم، سرب و جیوه در انواع باتری و آرسنیک نیز در برخی آفت کش‌ها موجود می‌باشد. از این رو کشاورزان، صنعتگران، افراد بازیافت کننده و رفتگران ملزم به رعایت موارد ایمنی خواهند بود.
روش‌های انجام تست و اطلاعاتی در مورد فلزات
آزمایش‌های شیمیایی اندازه‌گیری فلزات سنگین در خون شامل سرب، جیوه، آرسنیک، کادمیوم، مس، روی، آلومینیوم، تالیوم و غیره است. آزمایش‌های بیولوژی مولکولی نیز می‌توانند به بررسی میزان DNA و پروتئین‌های موجود در خون کمک کنند. در موارد نادر، بیوپسی برای گرفتن نمونه بافت هم توصیه می‌شود. هم خون و هم ادرار را می‌توان برای انجام این آزمایش استفاده کرد، اما لزوماً اشکال مشابهی از یک فلز را ردیابی نمی‌کنند. به عنوان مثال، متیل جیوه یک شکل ارگانیک بسیار سمی جیوه بوده که در خون قابل تشخیص است اما نه در ادرار. معمولاً ادرار، نمونه مناسب برای اندازه‌گیری اشکال غیرآلی جیوه و آرسنیک است. غلظت غیرطبیعی آرسنیک خون بیش از 12 نانوگرم در میلی لیتر است. آرسنیک به دلیل ادغام در بافت‌های غیرعروقی، در نمونه‌های خونی که بیش از 2 روز در معرض آن بوده‌اند، شناسایی نمی‌شود. بنابراین، خون نمونه مناسبی برای غربالگری آرسنیک نیست. فلز سرب یک الکتروفیل بوده که با پیوندهای کووالانسی و تمایل نسبتاً زیاد به گروه سولفیدریل سیستئین موجود در پروتئین‌ها متصل می‌شود. شایع‌ترین قسمت‌هایی از بدن که تحت تأثیر این فلز قرار می‌گیرند سلول‌های اپیتلیال دستگاه گوارش و لوله پروگزیمال کلیه هستند. سمیت کادمیوم شبیه آرسنیک و سرب می‌باشد. این فلز به کلیهها حمله می‌نماید. به علاوه،تنفس بخارات کادمیوم منجر به زوال سلول‌های اپیتلیال بینی و ریه خواهد شد. شایع‌ترین منبع کادمیوم رنگ‌های شیمیایی و دود تنباکو است. فلز جیوه با گروه سولفیدریل پروتئین‌ها واکنش داده و باعث تغییر در ساختار سوم پروتئین‌ها می‌گردد. متیل جیوه، شکلی از جیوه است که توسط باکتری‌های موجود در آب تولید شده، و معمولاً در بالاترین دوز در ماهی‌های بزرگ‌تر وجود دارد. با این حال، در اکثر موارد، فواید خوردن ماهی بیشتر از مضرات آن است.
روش‌های تشخیصی فلزات نامبرده شامل موارد زیر است:
- اسپکتومتری: این روش شامل استفاده از دستگاه‌های اسپکتومتر که می‌توانند میزان فلزات سنگین در خون را با استفاده از نورهای خاص اندازه‌گیری کنند.
- کروماتوگرافی: این روش شامل استفاده از دستگاه‌های کروماتوگرافی است که می‌توانند میزان فلزات سنگین را با استفاده از تکنیک‌های مختلف مانند کروماتوگرافی کاغذی و کروماتوگرافی لیزر اندازه‌گیری کنند.
- اکسیمتری: این روش شامل استفاده از دستگاه‌های اکسیمتری است که می‌توانند میزان فلزات را با استفاده از تکنیک‌های مختلف مانند اکسیمتری فلورسنت اندازه‌گیری کنند.
- طیف‌سنجی: این روش شامل استفاده از دستگاه‌های طیف‌سنجی است که می‌توانند میزان فلزات در خون را با استفاده از تکنیک‌های مختلف مانند طیف‌سنجی مادون قرمز و طیف‌سنجی نوری اندازه‌گیری کنند.
آمادگی‌های قبل از آزمایش
- عدم مصرف برخی داروها ، برخی غذاها و نوشیدنی‌ها قبل از آزمایش
- عدم تماس با مواد شیمیایی صنعتی قبل از آزمایش
حجم نمونه خون و ادرار
- حجم نمونه خون گرفته شده برای اندازه‌گیری فلزات در خون می‌تواند بسته به روش اندازه‌گیری و متد آزمایشگاه‌ها متفاوت باشد. اما به طور کلی، حجم نمونه خون گرفته شده معمولاً بین 5 تا 10 میلی‌لیتر است.
- معمولاً برای جمع‌آوری نمونه ادرار، از ادرار 24 ساعته استفاده می‌شود.
مزایا و معایب
مزایا
- تشخیص دقیق بیماری‌ها و آسیب‌های مرتبط با نوع فلزات سنگین
- پیشگیری از بروز مشکلاتی مانند بیماری‌های قلبی، عروقی، آسیب‌های عصبی و حتی سرطان
معایب
- ممکن است نیاز به آزمایش‌های بیولوژی مولکولی باشد.
عوامل تداخلی در انجام آزمایش
- مصرف غذاهای دریایی قبل از جمع‌آوری نمونه ادرار برای آزمایش آرسنیک احتمالاً منجر به گزارش غلظت بالای آرسنیک موجود در ادرار می‌گردد.
آزمایشات مشابه
برخی از فلزاتی که در انواع مسمومیت‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند شامل موارد زیر خواهند بود:
- بریلیم، کبالت، اهن، منگنز، نیکل، پلاتین، سلنیوم، سیلیکون و نقره
تفسیر نتایج آزمایش
سطح پایین یک فلز سنگین در خون به این معنا نیست که قرار گرفتن در معرض بیش از حد یک فلز خاص رخ نداده است. زیرا، فلزات سنگین در خون و ادرار برای مدت طولانی وجود ندارند. به عنوان مثال، سرب از خون به سایر اندام‌های بدن مهاجرت کرده و به مرور زمان به استخوان‌ها وارد می‌شود. بنابراین، در تفسیرنتایج آزمایش فلزات باید دقت بسیاری به کار برده شود.
نتیجه‌گیری
بر اساس اطلاعات ارائه شده، تست فلزات سنگین می‌تواند به تشخیص دقیق بیماری‌ها و آسیب‌های مرتبط با آن‌ها کمک کند. اما باید به آمادگی‌های قبل از انجام آزمایش و نکات خاصی در تفسیر نتایج توجه داشت.
آزمایشگاه آریانا اصفهان، آماده خدمت رسانی در مورد تست اندازه‌گیری فلزات سنگین شامل سرب، جیوه، مس و روی به شما عزیزان خواهد بود.
آزمایشگاه آریانا اصفهان با برخورداری از آخرین تجهیزات آزمایشگاهی و تیم تخصصی مجرب، آماده ارائه خدمات با بالاترین دقت و کیفیت به مراجعان گرامی در این زمینه خواهد بود.
آزمایشگاه آریانا – پیشرو در ارائه خدمات آزمایشگاهی با بالاترین استانداردها
آزمایشگاه آریانا با بهره‌گیری از جدیدترین فناوری‌ها و دستگاه‌های آزمایشگاهی، خدمات تخصصی در زمینه‌های پاتوبیولوژی، ژنتیک، مولکولار و سایتوژنتیک ارائه می‌دهد. این مجموعه با هدف تامین نیازهای پاراکلینیک مراجعین و پزشکان عزیز، به انجام سریع و دقیق آزمایشات درخواستی پرداخته و در این راستا، تلاش دارد تا با کیفیت عالی و استانداردهای بین‌المللی، بهترین خدمات را به همشهریان عزیز ارائه کند.
آزمایشگاه آریانا، با تیمی متخصص از پاتولوژیست‌ها و دستیاران آزمایشگاهی، در تمامی مراحل آزمایشات، از نمونه‌برداری تا تحلیل نتایج، دقت و صحت بالایی را تضمین می‌کند. همچنین، با برخورداری از بخش‌های مختلف از جمله پاتولوژی، مولکولار، ژنتیک و بخش‌های کلینیکال، آزمایشگاه آریانا به عنوان یکی از معتبرترین مراکز در شهر اصفهان شناخته می‌شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر یا ارسال درخواست آزمایش، شما می‌توانید به صفحه اصلی آزمایشگاه آریانا مراجعه کنید.
